باید روی کیفیت کار کنیم
حسین شهرستانی، نایب رئیس اتحادیه لوازم خانگی تهران گفت:
با دید واقعبینانه، سرمایهگذاری خیلی زیادی در صنعت لوازم خانگی انجام شده و شاهد پیشرفت بزرگی بودیم. این پیشرفت با توجه به وجود مجوزها روی کاغذ چندین برابر است که خیلی از آنها عملی نشده و یا به سقف بهرهبرداری نرسیده است. نهایتاً، کیفیت لوازم خانگی داخلی هنوز با کیفیت لوازم خانگی خارجی در بسیاری از زمینهها رقابتپذیر نیست؛ اما باید توجه داشت که جایگاه ما با آن چیزی هم از نظر کمی و هم کیفی که در گذشته بودیم قابل قیاس نیست. در نهایت ما کالاهایی را که مواداولیه و نیروی انسانی بیشتری مصرف میکنند و تکنولوژی پیچیدهای ندارند، به خوبی تولید میکنیم و در این زمینه نسبت به شرکتهای چینی و خارجی مزیت رقابتی داریم. اما در بعضی از محصولات مثل تلویزیون، تکنولوژی آن مدام به روز میشود و برای تعداد تولید محدود، سرمایهگذاری در این بخش مقرون بهصرفه نیست. توقع نمیرود که در تمام زمینهها خودکفا باشیم و همهچیز را خودمان تولید کنیم. هر کشوری یک مزیت رقابتی دارد. نمیتوان توقع داشت که در تمامی محصولات و کالاها درجه یک باشیم.
ما نباید از این غافل شویم که نقش سرمایهگذاری بخش خصوصی در پیشرفتی که در صنعت لوازم خانگی پدید آمده پررنگ بوده است. اگر قرار بود که بخش دولتی این کار را پیش ببرد، نمیتوانستیم به این شرایط برسیم. یکی از بزرگترین مشکلات در این حوزه، تصدیگری سیاستگذار است که میخواهد تا آخرین حلقه صنعت لوازم خانگی احاطه داشته باشد. در زمانی که کمبود کالا داشتیم، به این دلیل که میخواستیم از هدررفت منابع جلوگیری کنیم و خامفروشی نشود منطقی بود، اما حالا که کالا در بازار زیاد است و شرکتها به صورت زماندار کالاهای خود را به فروش میرسانند و به رغم افزایش ۳۰ و ۴۰درصدی نرخ ارز، قیمت کالاها را بیش از ۱۵درصد افزایش نمیدهند، تصدیگری دولت به ضرر صنعت تمام خواهد شد. این تصدیگری سیگنال توجیه نداشتن فروش لوازم خانگی ایرانی را به فروشندگان میدهد.
سامانههایی برای رصد لوازم خانگی از زمان تحویلگیری مواد خام توسط کارخانه تا نصب در خانه مصرفکننده ایجاد شده است. این پروسه در زمانی که کمبود کالا داریم مفید است، اما وقتی چنین شرایطی نیست، چنین روندی صرفاً دست و پاگیر است. وقتی یک مشتری وارد بازار میشود، میتواند با تفاوت قیمت کمی برندهای خارجی قاچاق را خریداری کند. فروشنده کالای ایرانی با هزار زحمت مشتری را قانع میکند که کالای ایرانی خریداری کند؛ بعد از اینکه مشتری قانع شد، کد ملی، آدرس محل سکونت و… را میخواهیم. این در حالی است که بسیار گفته میشود کد ملی را به کسی ندهید. این اتفاقات مشتری را منصرف میکند. فروشنده نیز بعضاً نمیتواند کدملی را دریافت کند و بعضاً چند ده میلیارد تومان جریمه میشود. این تولیدکننده کالای ایرانی فروخته است، اما بنا به مشکل بارگذاری فروش، زیان زیادی متحمل میشود که حتی قاچاقچی هم پرداخت نمیکند. به نظر میرسد بهتر است نوع پایش و نظارت به تناسب زمان و شرایط تغییر کند.
صادرات لوازم خانگی به طور کلی در اقلامی که تکنولوژی پیچیدهای ندارد و مواداولیه آن بیشتر و نیروی انسانی بیشتری برای تولید نیاز دارد و حجیمتر است، میتوانیم به کشورهای همسایه کالا صادر کنیم و صادرات نسبتاً خوبی داریم. اما در صادرات کالاهایی مثل تلویزیون و شبیه آن که تکنولوژی پیچیدهتری دارند و خیلی حجیم نیستند، موفقیت زیادی نداشتیم؛ صادرات داشتیم اما مانند اقلامی مانند کولر آبی، لباسشویی دوقلو و کالاهای دیگر./فرهیختگان