شبکه لوازم خانگی
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
آرزوهای محقق‌نشده
محمدرضا مودودی، سرپرست اسبق سازمان توسعه تجارت:
آمارها شهادت می‌دهند که واقعیت اقتصاد ما در شروع قرن جدید، تفاوت فاحشی با فهرست آرزوهای نظام در ۲۰سال پیش دارد؛ به طوری که ما نه‌تنها در حال تبدیل شدن به اقتصاد اول منطقه نیستیم، بلکه بنا بر ادعای نشریه اکونومیست در کنار ونزوئلا، زیمبابوه، ماکائو و آرژانتین، در فهرست پنج کشوری قرار داریم که در سال ۲۰۲۰ ضعیف‌ترین عملکرد اقتصادی را داشته‌اند و در میان کشورهای منطقه نیز تنها کشوری هستیم که اقتصادش رشد منفی را تجربه کرده و نرخ تورمش در سال ۱۴۰۰ رکورد ۲۰ساله را نیز شکسته و از مرز ۴۵درصد عبور کرده است.
در این بین، تجارت خارجی کشور نیز کارنامه موفقی نداشت و حتی دهه ۹۰ را میتوان دهه رکود و درجازدن تجارت خارجی کشور بعد از دو دهه رشد دانست؛ هرچند عملکرد دولت‌های یازدهم و دوازدهم در تجارت خارجی نسبت به دولت‌های نهم و دهم مطلوب‌تر بود و جداول نیز این واقعیت آماری را تایید می‌کنند.
مجموع صادرات غیرنفتی کشور به دنیا در دولت‌های یازدهم و دوازدهم به لحاظ ارزشی نزدیک به ۱۳۰میلیارد دلار (با رشد حدود ۵۸درصدی) بیش از دولت‌های نهم و دهم بوده و به لحاظ وزنی نیز (با وجود تعدیل برخی قیمت‌های پایه گمرکی در سال‌های ۹۷ به بعد) ۴۹۰میلیون تن (حدود ۱۱۵درصد) بیشتر کالا صادر شده که نشان‌دهنده رشد کمّی صادرات غیرنفتی و فرصت‌های شغلی بیشتر در تولید و لجستیک و پشتیبانی از این صادرات است.
در بخش واردات نیز مدیریت واردات مطلوب‌تری صورت گرفته و در مجموع، تراز تجاری کشور، به لحاظ ارزشی حدود ۹۰درصد (۱۸۲میلیارد دلار) بهبود یافته و در برخی سال‌ها برای نخستین بار تراز تجاری غیرنفتی حتی مثبت هم شده است. البته حجم کل تجارت خارجی ایران با دنیا در مجموع هشت‌سال دولت‌های یازدهم و دوازدهم به لحاظ ارزشی حدود ۷۷میلیارد دلار (حدود ۱۲ درصد) و به لحاظ وزنی ۵۶۶میلیون تن (حدود ۵۷درصد) رشد را تجربه کرده است.
ایران برای عبور از قله ۵۰میلیارد دلاری صادرات غیرنفتی که از سال ۱۳۹۳ تا به امروز دست‌نیافتنی بوده، نیازمند رویکردی تازه است که هنوز نشانه‌هایی از آن به چشم نمی‌خورد و این ۵۰میلیارد دلار نهایت قدرت صادراتی کشور است که تا امروز به کار گرفته شده و برای شکستن این رکورد باید برنامه‌های راهبردی روشن، حمایت‌گرانه و هدفمندی داشت؛ چرا که این میزان صادرات در دورانی بوده که همسایگان نفتی ایران چندان به تولید غیرنفتی توجهی نداشتند.
امروز در حالیکه دولت درگیر مدیریت و بازار داخلی و کنترل قیمت‌ها به شیوه دستوری است، برنامه‌های راهبردی امروز امارات، قطر، عربستان در رقابت با ترکیه که توأم با طرح‌های تشویقی برای جذب کارآفرینان مستعد است و به‌تدریج عراق، روسیه و کشورهای CIS زنگ خطری است که بی‌توجهی به آنها می‌تواند حتی روند فعلی تجارت غیرنفتی ایران را معکوس و منحنی رشد صادرات را نزولی کند.
سال ۱۴۰۰ شاید کارنامه خشنودکننده‌ای برای شروع دولت سیزدهم باشد؛ اما بدون شک این زنگ تفریح با آغاز سال جدید تمام شده و از این پس عملکرد دولت در ترازوی آمارها و نقد کارشناسان به قضاوت سپرده خواهد شد.
