شبکه لوازم خانگی
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
گپ وگفت با یک تعمیر کار سماور/فتیله‌ای رو به خاموشی
حسین شاد با ۴۶سال تجربه در حوزه تعمیر سماور، میگوید تمام هم صنفی‌هایش پیرمرد هستند.
به گزارش شبکه لوازم خانگی، حسین‌آقا شاد سماورساز است؛ از نسل قدیمی‌ها که شغلشان رو به نابودی است. جوان‌ها دیگر حرفه او را نمی‌آموزند و با ورافتادن تدریجی سماور از خانه‌ها، کسب‌وکار او هم جمع خواهد شد؛ شغل جذابی که زمانی رونق بسیار داشت و ضروری محسوب میشد.
حسین شاد متولد سال۳۴ در سرولایت است. نوجوان بود که به مشهد آمد و از سال۵۴ وارد شغل سماورسازی شد. حرفه‌اش از جنس شغل‌های تاریخ‌دار قدیمی است، اما متأسفانه دنباله ندارد و با بازنشستگی، نسلش پایان می‌یابد. با هم ساعتی گپ میزنیم و حسین‌آقا هم با صدای محکم و غرا پاسخ تک‌تک سؤال‌هایم را با لهجه زیبای ترکی شمال خراسانی میدهد. او درباره سال‌های فعالیتش و پایین‌وبالای شغل سماورسازی میگوید. شروع به صحبت میکنیم.
۲۰ساله بود که وارد این کار شد. چندسالی پیش اوستاغلام جهانگیری کار کرد که خیلی هم بداخلاق بود و روزی فقط ۱۵ریال حقوق میداد. بعد‌ها حقوقش شد روزی ۴ تا تک‌تومانی، اما باز هم کفاف نمیداد و تصمیم گرفت روستا به روستا بچرخد و سماور و اجاق تعمیر کند.
همینطور که به کارش میپردازد، رو به من میکند و میگوید: آنموقع که گاز نبود حاج‌آقا، همه‌چی با نفت و روغن بود. چراغ توری، گردسوز، والور و… با الاغ از این روستا به آن روستا میرفتم. هرجا میرفتم، مردم خبردار میشدند و چراغ و سماورشان را می‌آوردند تا تعمیر کنم. یکی لحیم میخواست، یکی دنده‌اش خراب شده بود و فتیله را بالا نمیداد و خلاصه هرکدام مشکلی داشتند. تنوره سماور‌ها هم که چندسال کار کرده بود، باید عوض میشد. مغازه بازکردن خیلی پول میخواست و من نداشتم. برای همین میرفتم دوره‌گردی.
درباره سرمایه اولیه این شغل میگوید: این کار سرمایه زیادی نمیخواهد. شاید ۱۰میلیون، ولی بیشتر از سرمایه، هنر و مهارت لازم دارد. ابزار کارش هم شامل سندان، گیره، چکش، ابزار لحیم و جوش و چند عدد آچار است. تعریف میکند: هزار ابزار جای مهارت را نمیگیرد. تنوره را باید با مهارت جا گذاشت و لحیم کرد.
اندازه مغازه هم از نظر حسین‌آقا همان ۱۲متر کافی است، مگر اینکه بخواهی درآمدت بیشتر باشد. آن وقت باید در قسمتی از مغازه ابزار یدکی بریزی و دکوری بچینی و چهارتا سماور براق هم زیر نور بگذاری تا بدرخشند. اما مغازه حسین آقا کارگاهی است و فقط تعمیر میکند.
حسین آقا درباره هم قطارهایش و کسانی که هنوز در این شغل مانده‌اند، تعریف میکند: تعداد انگشت شماری تعمیرکار سماور در مشهد باقی مانده‌اند؛ چندتایی در سه‌راه کاشانی، چندتا هم در همین طلاب و فلکه شیرمحمد. درمجموع ۱۵تعمیرکار سماور در مشهد هستند که همگی پیر شده‌اند و خبری از جوان‌تر‌ها نیست.
حسین آقا فقط ۲دختر دارد و پسری ندارد که کارش را ادامه بدهد. از او درباره شاگردی این کار میپرسم. میگوید: یک شاگرد که دل به کار بدهد، سه‌چهار سال وقت میخواهد تا این کار را خوب یاد بگیرد، اما جوان‌ها و نوجوان‌های امروزی اهل این کار نیستند. این کار صبر میخواهد و نسل جوان‌تر میخواهد زود کار را یاد بگیرد و پول خوب دربیاورد، آن هم بدون زحمت./شهرآرا
